Ngày Thế giới không thuốc lá

Ngày Thế giới không thuốc lá là ngày gì?

Ngày Thế giới Không Thuốc Lá là ngày 31 tháng 5 hàng năm. Đây là ngày do Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khởi xướng nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng về tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe con người cũng như môi trường sống.

Ngày Thế giới không thuốc lá World No Tobacco

Mục đích chính của Ngày Thế giới Không Thuốc Lá:

• Cảnh báo về những rủi ro sức khỏe do sử dụng thuốc lá gây ra.

• Thúc đẩy các chính sách hiệu quả để giảm mức tiêu thụ thuốc lá.

• Khuyến khích người dân bỏ thuốc lá và không bắt đầu sử dụng.

• Góp phần xây dựng môi trường không khói thuốc, đặc biệt là tại nơi công cộng.

Một số chủ đề tiêu biểu trong các năm gần đây:

• 2023: “Chúng ta cần thực phẩm, không cần thuốc lá” – nhấn mạnh tác động của thuốc lá đến an ninh lương thực và môi trường.

• 2022: “Thuốc lá – mối đe dọa đến môi trường của chúng ta” – kêu gọi giảm lượng rác thải từ sản phẩm thuốc lá.

Một số chủ đề tiêu biểu trong các năm gần đây

Nguồn gốc ngày Thế giới không thuốc lá

Nguồn gốc của Ngày Thế giới Không Thuốc Lá bắt đầu từ năm 1987, do Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khởi xướng.

Cụ thể:

• Năm 1987, Đại hội đồng Y tế Thế giới (World Health Assembly – WHA), cơ quan cao nhất của WHO, đã thông qua nghị quyết WHA40.38, chọn ngày 7 tháng 4 năm 1988 (cũng là ngày kỷ niệm thành lập WHO) làm Ngày Không Thuốc Lá đầu tiên.

• Sau đó, đến năm 1988, Đại hội đồng Y tế Thế giới tiếp tục ra nghị quyết WHA42.19, chính thức lấy ngày 31 tháng 5 hàng năm làm Ngày Thế giới Không Thuốc Lá, được duy trì cho đến ngày nay.

Mục tiêu ban đầu:

• Cảnh tỉnh người dân toàn cầu về mối nguy hiểm do thuốc lá gây ra cho sức khỏe.

• Kêu gọi các quốc gia xây dựng chính sách và hành động cụ thể để giảm thiểu tác động của thuốc lá.

Từ đó, ngày 31/5 hằng năm trở thành dịp để WHO và các quốc gia thành viên tổ chức các chiến dịch truyền thông, các hoạt động tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức và thúc đẩy hành động trong cộng đồng để tiến tới một thế giới không thuốc lá.

Nguồn gốc ngày Thế giới không thuốc lá

Ý nghĩa ngày Thế giới không thuốc lá

Ý nghĩa của Ngày Thế giới Không Thuốc Lá (31/5) rất sâu sắc và mang tính toàn cầu, vì nó không chỉ liên quan đến sức khỏe cá nhân mà còn gắn với môi trường, kinh tế và sự phát triển bền vững của xã hội.

Dưới đây là những ý nghĩa chính:

Nâng cao nhận thức cộng đồng về tác hại của thuốc lá

• Thuốc lá gây ra hơn 8 triệu ca tử vong mỗi năm trên thế giới.

• Không chỉ người hút bị ảnh hưởng, mà cả người hít phải khói thuốc (hút thuốc thụ động) cũng có nguy cơ cao mắc bệnh.

• Nhân ngày này, WHO và các tổ chức y tế kêu gọi mọi người hiểu rõ và cảnh giác hơn với tác hại của thuốc lá.

Khuyến khích và hỗ trợ người dân bỏ thuốc

• Là dịp để khuyến khích những người đang hút thuốc quyết tâm từ bỏ.

• Nhiều chiến dịch truyền thông và hỗ trợ cai nghiện thuốc lá được tổ chức trong dịp này.

Thúc đẩy chính sách kiểm soát thuốc lá

• Góp phần thúc đẩy chính phủ các nước ban hành và thực thi các chính sách mạnh mẽ hơn như: cấm hút thuốc nơi công cộng, tăng thuế thuốc lá, cảnh báo bằng hình ảnh trên bao bì, cấm quảng cáo,...

Bảo vệ môi trường sống

• Thuốc lá không chỉ hại sức khỏe mà còn là nguồn rác thải lớn (tàn thuốc, bao bì, nhựa, hóa chất…).

• Một số chủ đề của WHO còn nhấn mạnh đến ảnh hưởng tiêu cực của sản xuất và tiêu dùng thuốc lá đối với đất đai, nước, và môi trường.

Bảo vệ thế hệ trẻ khỏi cám dỗ của thuốc lá

• Ngày 31/5 là dịp để cảnh báo giới trẻ về những chiêu trò tiếp thị thuốc lá, thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng.

• Tạo cơ hội để các trường học, tổ chức thanh thiếu niên truyền thông và giáo dục phòng chống hút thuốc.

Ý nghĩa ngày Thế giới không thuốc lá

Các hoạt động kỷ niệm ngày Thế giới không thuốc lá

Các hoạt động kỷ niệm Ngày Thế giới Không Thuốc Lá (31/5) thường được tổ chức trên toàn cầu với nhiều hình thức phong phú, nhằm tuyên truyền, nâng cao nhận thức và thúc đẩy hành động vì một thế giới không khói thuốc. Dưới đây là một số hoạt động tiêu biểu:

Tổ chức mít tinh, hội thảo, tọa đàm

• Các cơ quan y tế, tổ chức xã hội, trường học thường tổ chức các buổi mít tinh hoặc hội thảo chuyên đề về tác hại của thuốc lá và cách phòng chống.

• Chuyên gia y tế, bác sĩ, người từng bỏ thuốc thành công chia sẻ kinh nghiệm, kiến thức, câu chuyện thực tế.

Chiến dịch truyền thông, tuyên truyền

• Phát động chiến dịch truyền thông trên báo chí, mạng xã hội, truyền hình, phát thanh với khẩu hiệu, hình ảnh, video gây ấn tượng mạnh về tác hại của thuốc lá.

• Treo băng rôn, khẩu hiệu, pano, áp phích ở nơi công cộng, trường học, bệnh viện...

Phát động phong trào “Nói không với thuốc lá”

• Khuyến khích cá nhân, đặc biệt là học sinh, sinh viên, thanh niên, cam kết không sử dụng thuốc lá.

• Một số nơi tổ chức hoạt động ký cam kết hoặc tạo biểu tượng sáng tạo để thể hiện tinh thần không hút thuốc.

Tổ chức đi bộ, chạy bộ, đạp xe vì sức khỏe

• Những sự kiện thể thao cộng đồng như chạy bộ, đạp xe, nhảy flashmob được tổ chức để cổ vũ lối sống lành mạnh không thuốc lá.

Khám sức khỏe và tư vấn cai nghiện miễn phí

• Một số cơ sở y tế cung cấp dịch vụ tư vấn và hỗ trợ cai nghiện thuốc lá miễn phí.

• Tổ chức khám bệnh, đo chức năng hô hấp, tặng tài liệu giúp người dân hiểu rõ tình trạng sức khỏe của mình.

Hoạt động trong trường học

• Thi vẽ tranh, làm poster, làm video clip với chủ đề “Không thuốc lá”.

• Giáo viên lồng ghép nội dung tuyên truyền trong tiết học về sức khỏe, sinh học hoặc giáo dục công dân.

Chiến dịch online toàn cầu

• WHO và các tổ chức y tế phát động các chiến dịch trực tuyến như: chia sẻ hashtag, đổi ảnh đại diện, đăng thông điệp kêu gọi bỏ thuốc lá.

Các hoạt động kỷ niệm ngày Thế giới không thuốc lá

Ngày Thế giới không thuốc lá ở Việt Nam

Tại Việt Nam, Ngày Thế giới Không Thuốc Lá (31/5) được tổ chức và hưởng ứng rộng rãi với nhiều hoạt động thiết thực, góp phần nâng cao ý thức cộng đồng về phòng chống tác hại của thuốc lá.

Bối cảnh tại Việt Nam

• Việt Nam là một trong những quốc gia có tỷ lệ hút thuốc lá nam giới cao nhất thế giới.

• Mỗi năm, khoảng 40.000 người Việt tử vong do các bệnh liên quan đến thuốc lá.

• Chính phủ Việt Nam đã tham gia Công ước khung về kiểm soát thuốc lá của WHO từ năm 2004 và ban hành Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá vào năm 2012.

 Các hoạt động chính tại Việt Nam nhân ngày 31/5

Phát động Tuần lễ Quốc gia không thuốc lá (25–31/5)

• Diễn ra hàng năm, do Bộ Y tế chủ trì, phối hợp với Quỹ Phòng, chống tác hại thuốc lá.

• Tổ chức các hoạt động truyền thông, thi đua không thuốc lá trong cơ quan, bệnh viện, trường học…

Tổ chức lễ mít tinh cấp quốc gia và địa phương

• Các tỉnh/thành phố tổ chức mít tinh, diễu hành, tuyên truyền cổ động.

• Phát biểu từ lãnh đạo ngành y tế và các bộ, ban, ngành để thể hiện cam kết phòng chống thuốc lá.

Truyền thông đại chúng

• Truyền hình, phát thanh, báo chí và mạng xã hội đăng tải thông điệp, video cảnh báo tác hại thuốc lá.

• Nhiều clip quảng cáo mạnh mẽ với hình ảnh thực tế về bệnh tật do hút thuốc được phát rộng rãi.

Các hoạt động trong trường học, bệnh viện, công sở

• Treo khẩu hiệu, tổ chức buổi ngoại khóa, thi vẽ tranh/chế ảnh, làm video về chủ đề “Nói không với thuốc lá”.

• Nhiều trường học và bệnh viện đã trở thành “nơi không khói thuốc” kiểu mẫu.

Hỗ trợ cai nghiện thuốc lá

• Một số nơi có dịch vụ tư vấn, hỗ trợ bỏ thuốc miễn phí.

• Đường dây nóng và tài liệu hỗ trợ người dân bỏ thuốc được quảng bá rộng rãi.

Ý nghĩa tại Việt Nam

• Góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng, giảm gánh nặng bệnh tật và chi phí y tế.

• Thúc đẩy hình thành lối sống lành mạnh, đặc biệt trong thanh thiếu niên – đối tượng dễ bị dụ dỗ bởi thuốc lá điện tử, thuốc lá thế hệ mới.

• Nâng cao nhận thức xã hội và thực thi hiệu quả Luật Phòng chống tác hại thuốc lá.

Ngày Thế giới không thuốc lá ở Việt Nam

Những câu hỏi thường gặp về ngày Thế giới không thuốc lá

Ngày Thế giới Không Thuốc Lá được tổ chức vào ngày nào hàng năm?

• Ngày 31 tháng 5.

Ai là tổ chức đứng ra phát động Ngày Thế giới Không Thuốc Lá?

• Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).

Mục đích chính của Ngày Thế giới Không Thuốc Lá là gì?

• Nâng cao nhận thức về tác hại của thuốc lá và khuyến khích bỏ thuốc lá vì sức khỏe cộng đồng.

Chủ đề của Ngày Thế giới Không Thuốc Lá năm 2024 là gì?

• “Bảo vệ trẻ em khỏi sự can thiệp của ngành công nghiệp thuốc lá” (Protecting children from tobacco industry interference).

Từ khi nào Ngày Thế giới Không Thuốc Lá bắt đầu được tổ chức?

• Từ năm 1987.

Thuốc lá gây ra bao nhiêu ca tử vong mỗi năm trên toàn cầu (ước tính)?

• Khoảng hơn 8 triệu người mỗi năm.

Kể tên ít nhất 3 bệnh lý do thuốc lá gây ra.

• Ung thư phổi, bệnh tim mạch, đột quỵ, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD).

Khói thuốc lá chứa bao nhiêu chất độc hại?

• Hơn 7.000 hóa chất, trong đó có khoảng 70 chất gây ung thư.

Hút thuốc lá thụ động là gì?

• Là việc hít phải khói thuốc từ người khác hút, dù bản thân không hút.

Thuốc lá ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe trẻ em?

• Gây hen suyễn, viêm phổi, viêm tai giữa, tăng nguy cơ đột tử ở trẻ sơ sinh.

Thuốc lá điện tử có an toàn hơn thuốc lá truyền thống không?

•  Không an toàn, vẫn chứa nicotine và nhiều hóa chất độc hại, đặc biệt nguy hiểm với thanh thiếu niên.

Tại sao giới trẻ hiện nay dễ bị thu hút bởi thuốc lá điện tử?

• Vì kiểu dáng hiện đại, mùi vị hấp dẫn, quảng bá trên mạng xã hội và thiếu hiểu biết về tác hại.

Shisha có gây nghiện và hại sức khỏe không?

• Có, chứa nicotine và độc chất, hít một giờ shisha tương đương hút 100 điếu thuốc lá.

Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá tại Việt Nam được ban hành năm nào?

• Năm 2012.

Theo quy định pháp luật, nơi nào bị cấm hút thuốc hoàn toàn tại Việt Nam?

• Bệnh viện, trường học, cơ sở giáo dục, nơi làm việc trong nhà, phương tiện giao thông công cộng.

Việc cấm quảng cáo thuốc lá nhằm mục đích gì?

• Ngăn chặn việc lôi kéo người mới hút, đặc biệt là giới trẻ.

Làm thế nào để một người có thể cai thuốc lá hiệu quả?

• Quyết tâm bỏ thuốc, hỗ trợ y tế, tham gia chương trình cai nghiện, tránh môi trường khói thuốc.

Gia đình và bạn bè có thể hỗ trợ người cai thuốc bằng cách nào?

• Động viên, nhắc nhở, tạo môi trường không khói thuốc, tránh xa các yếu tố gây cám dỗ.

Học sinh, sinh viên có thể làm gì để tuyên truyền phòng chống thuốc lá?

• Tuyên truyền trên mạng xã hội, tham gia câu lạc bộ, tổ chức sự kiện, làm video/chương trình truyền thông.

Bạn nghĩ điều gì là quan trọng nhất để xây dựng một cộng đồng không khói thuốc?

• Ý thức cá nhân, luật pháp nghiêm minh, giáo dục cộng đồng và sự đồng lòng của toàn xã hội.

Kết luận

Ngày Thế giới Không Thuốc Lá 31/5 không chỉ là dịp để nhắc nhở về những tác hại nghiêm trọng của thuốc lá đối với sức khỏe con người, mà còn là lời kêu gọi mạnh mẽ đến cộng đồng và từng cá nhân cùng hành động để xây dựng một môi trường sống trong lành, không khói thuốc.

Việc nói không với thuốc lá, đặc biệt là thuốc lá điện tử và các sản phẩm mới nhắm đến giới trẻ, không chỉ là bảo vệ bản thân mà còn là trách nhiệm với thế hệ tương lai. Hãy cùng nhau lan tỏa thông điệp sống khỏe mạnh, chủ động, tích cực – vì một cộng đồng không khói thuốc.

Quay lại Ngày quan trọng Quay lại Lịch Vạn Niên