Ngày thế giới phòng chống AIDS

Ngày thế giới phòng chống AIDS là ngày gì?

Ngày Thế giới phòng chống AIDS là ngày 1 tháng 12 hàng năm, được tổ chức trên toàn cầu nhằm nâng cao nhận thức về đại dịch HIV/AIDS, tưởng nhớ những người đã mất vì căn bệnh này, và kêu gọi hành động để phòng ngừa, hỗ trợ và điều trị người nhiễm HIV.

Ngày thế giới phòng chống AIDS

Ngày này được khởi xướng lần đầu tiên vào năm 1988 bởi Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và hiện do UNAIDS (Chương trình phối hợp của Liên Hợp Quốc về HIV/AIDS) điều phối, với mục tiêu chấm dứt đại dịch AIDS vào năm 2030.

Nguồn gốc ngày thế giới phòng chống AIDS

Nguồn gốc của Ngày Thế giới phòng chống AIDS bắt đầu từ năm 1988, do hai nhà báo làm việc cho chương trình thông tin y tế toàn cầu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) là James W. Bunn và Thomas Netter đề xuất. Ý tưởng này nhanh chóng được Jonathan Mann, Giám đốc Chương trình Toàn cầu về AIDS của WHO lúc bấy giờ, chấp thuận và đưa vào triển khai.

Ngày 1 tháng 12 được chọn vì đây là thời điểm giữa hai dịp lễ lớn cuối năm, dễ thu hút sự quan tâm của công chúng và giới truyền thông, đồng thời mang tính biểu tượng cho sự bắt đầu của một chiến dịch mới đầy hy vọng.

Tóm tắt nguồn gốc:

• Ra đời: Năm 1988, bởi WHO.

• Người đề xuất: James W. Bunn và Thomas Netter.

• Mục tiêu ban đầu: Nâng cao nhận thức cộng đồng và truyền thông về HIV/AIDS.

• Từ năm 1996: Chương trình UNAIDS chính thức đảm nhận tổ chức và điều phối các hoạt động trên toàn cầu.

• Đây là ngày sức khỏe toàn cầu đầu tiên được công nhận và duy trì đến nay.

Nguồn gốc ngày thế giới phòng chống AIDS

Ý nghĩa ngày thế giới phòng chống AIDS

Ngày Thế giới phòng chống AIDS (1/12) mang nhiều ý nghĩa sâu sắc, không chỉ về mặt y tế mà còn về mặt xã hội, nhân đạo và cộng đồng. Dưới đây là những ý nghĩa chính của ngày này:

Nâng cao nhận thức cộng đồng

Ngày này giúp mọi người hiểu rõ hơn về HIV/AIDS – con đường lây nhiễm, cách phòng tránh, điều trị, và tác động lâu dài của căn bệnh đối với cá nhân và xã hội.

Giảm kỳ thị và phân biệt đối xử

Là dịp để lên tiếng chống lại định kiến, kỳ thị với người nhiễm HIV. Từ đó, góp phần xây dựng một cộng đồng công bằng, bao dung và hỗ trợ lẫn nhau.

 Tưởng nhớ những người đã mất vì AIDS

Là ngày để tưởng niệm hàng triệu nạn nhân của đại dịch HIV/AIDS trên thế giới, thắp nến tri ân và nhắc nhở rằng cuộc chiến này vẫn chưa kết thúc.

 Kêu gọi hành động

Là lời kêu gọi mạnh mẽ tới chính phủ, tổ chức và từng cá nhân về việc chung tay phòng, chống AIDS, từ hỗ trợ xét nghiệm, điều trị đến giáo dục cộng đồng.

Thể hiện tinh thần đoàn kết toàn cầu

Ngày này nhấn mạnh rằng HIV/AIDS là vấn đề của toàn thế giới, không phân biệt ranh giới quốc gia hay tầng lớp, và chỉ có đoàn kết quốc tế mới có thể chiến thắng dịch bệnh.

Hướng đến mục tiêu chấm dứt AIDS vào năm 2030

Thông qua các hoạt động trong ngày này, cộng đồng thế giới thể hiện quyết tâm đẩy lùi dịch bệnh và tiến tới xóa bỏ hoàn toàn đại dịch HIV/AIDS theo mục tiêu của Liên Hợp Quốc.

Nguồn gốc ngày thế giới phòng chống AIDS

Các hoạt động kỷ niệm ngày thế giới phòng chống AIDS

Dưới đây là các hoạt động thường được tổ chức để kỷ niệm Ngày Thế giới phòng chống AIDS (1/12) trên toàn cầu cũng như tại Việt Nam:

 Truyền thông & nâng cao nhận thức

• Chiến dịch truyền thông đại chúng: trên truyền hình, đài phát thanh, mạng xã hội, báo chí…

• Tuyên truyền tại cộng đồng: treo băng rôn, khẩu hiệu, phát tờ rơi, tổ chức mít-tinh.

• Tổ chức hội thảo, tọa đàm: về kiến thức phòng chống HIV, chia sẻ câu chuyện người sống chung với HIV.

 Xét nghiệm và tư vấn miễn phí

• Tổ chức xét nghiệm HIV miễn phí tại bệnh viện, trạm y tế, trường học, khu công nghiệp…

• Tư vấn cá nhân và nhóm về tình dục an toàn, điều trị ARV, cách bảo vệ bạn tình.

Tưởng niệm & tri ân

• Lễ tưởng niệm những người đã mất vì AIDS bằng nến, hoa, hoặc nghệ thuật biểu diễn.

• Tri ân những người làm công tác phòng chống HIV/AIDS: y bác sĩ, tình nguyện viên, tổ chức xã hội.

Diễu hành và sự kiện cộng đồng

• Diễu hành bằng xe đạp, đi bộ vì sức khỏe, mang khẩu hiệu tuyên truyền.

• Các hoạt động nghệ thuật như ca nhạc, kịch truyền thông, flashmob nhằm thu hút giới trẻ.

• Cuộc thi viết, vẽ tranh, sáng tác chủ đề “Hành động vì HIV không kỳ thị”.

 Phát động chiến dịch kéo dài

• Phát động Tháng hành động quốc gia phòng chống HIV/AIDS từ cuối tháng 11 đến giữa tháng 12.

• Ký cam kết của các đơn vị, doanh nghiệp, trường học trong việc phòng chống lây nhiễm HIV.

Kêu gọi chính sách và hỗ trợ cộng đồng

• Đối thoại chính sách về quyền lợi người nhiễm HIV.

• Vận động tài trợ, gây quỹ hỗ trợ người nhiễm HIV khó khăn, đặc biệt là trẻ em mồ côi vì AIDS.

Diễu hành và sự kiện cộng đồng ngày thế giới phòng chống AIDS

Ngày thế giới phòng chống AIDS ở Việt Nam

​Tại Việt Nam, Ngày Thế giới phòng chống AIDS (1/12) được tổ chức hằng năm nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng, tưởng nhớ những người đã mất vì HIV/AIDS và kêu gọi hành động để chấm dứt đại dịch vào năm 2030. Sự kiện này thường nằm trong khuôn khổ Tháng hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS, diễn ra từ ngày 10/11 đến 10/12

Chủ đề năm 2023

Việt Nam chọn chủ đề: “Cộng đồng sáng tạo – Quyết tâm chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030”. Chủ đề này nhấn mạnh vai trò của cộng đồng trong việc đổi mới và chủ động phòng, chống HIV/AIDS, hướng tới mục tiêu không còn người nhiễm mới, không còn tử vong do AIDS và không còn kỳ thị phân biệt đối xử.​

 Các hoạt động tiêu biểu

Trên khắp cả nước, nhiều địa phương đã tổ chức các hoạt động hưởng ứng như:​

• Mít tinh và diễu hành: Tại TP.HCM, Hải Phòng, Nghệ An, Nam Định và nhiều tỉnh thành khác, các buổi mít tinh và diễu hành được tổ chức nhằm tuyên truyền và nâng cao ý thức cộng đồng về phòng, chống HIV/AIDS. ​

• Xét nghiệm và tư vấn miễn phí: Nhiều cơ sở y tế cung cấp dịch vụ xét nghiệm HIV và tư vấn miễn phí cho người dân, đặc biệt tập trung vào nhóm có nguy cơ cao.​

• Truyền thông và giáo dục: Tổ chức các buổi hội thảo, tọa đàm, và chiến dịch truyền thông trên các phương tiện đại chúng để cung cấp thông tin chính xác về HIV/AIDS và cách phòng tránh.​

• Hỗ trợ người nhiễm HIV: Trao quà, học bổng và hỗ trợ y tế cho người nhiễm HIV và trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS, nhằm giảm bớt khó khăn và khuyến khích họ hòa nhập cộng đồng.​

Mục tiêu hướng tới

Việt Nam cam kết đạt được mục tiêu 95–95–95 vào năm 2030:​

• 95% người nhiễm HIV biết được tình trạng nhiễm của mình.​

• 95% người biết mình nhiễm HIV được điều trị bằng thuốc kháng vi-rút (ARV).​

• 95% người điều trị ARV đạt tải lượng vi-rút dưới ngưỡng phát hiện, giúp giảm nguy cơ lây truyền.

Các hoạt động kỷ niệm ngày thế giới phòng chống AIDS

Những câu hỏi thường gặp về ngày thế giới phòng chống AIDS

Ngày Thế giới phòng chống AIDS là gì?

•  Là ngày 1/12 hằng năm nhằm nâng cao nhận thức về HIV/AIDS, tưởng niệm nạn nhân và kêu gọi hành động phòng chống dịch bệnh.

Ngày Thế giới phòng chống AIDS được tổ chức từ khi nào?

•  Từ năm 1988, do Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khởi xướng.

Ai tổ chức ngày này trên toàn cầu?

•  Chương trình Phối hợp của Liên Hợp Quốc về HIV/AIDS (UNAIDS).

Vì sao lại chọn ngày 1/12?

•  Vì nằm giữa hai kỳ nghỉ lớn, dễ thu hút sự chú ý của truyền thông và công chúng.

Biểu tượng của ngày này là gì?

•  Ruy băng đỏ – tượng trưng cho sự đoàn kết, tưởng nhớ và hy vọng.

HIV/AIDS là gì?

•  HIV là virus gây suy giảm miễn dịch; AIDS là giai đoạn cuối khi hệ miễn dịch bị tấn công nghiêm trọng.

HIV lây qua những con đường nào?

• Quan hệ tình dục không an toàn, dùng chung kim tiêm, truyền máu nhiễm HIV, mẹ sang con.

HIV không lây qua gì?

•  Không lây qua ăn uống, bắt tay, muỗi đốt, dùng chung nhà vệ sinh hay ôm hôn xã giao.

Có thuốc chữa khỏi HIV không?

•  Hiện chưa có thuốc chữa dứt điểm, nhưng thuốc ARV giúp người nhiễm sống khỏe mạnh và lâu dài.

Người nhiễm HIV có thể sống bình thường không?

•  Có, nếu điều trị đúng và sớm bằng ARV, họ có thể sống khỏe mạnh như người bình thường.

Ngày này có ý nghĩa gì?

•  Nâng cao nhận thức, tưởng niệm nạn nhân, chống kỳ thị và kêu gọi hành động chung tay đẩy lùi HIV/AIDS.

Tại Việt Nam, ngày này được tổ chức như thế nào?

•  Trong khuôn khổ Tháng hành động quốc gia với nhiều hoạt động truyền thông, xét nghiệm miễn phí, diễu hành…

Có chủ đề hàng năm không?

•  Có, mỗi năm UNAIDS và các nước chọn một chủ đề khác nhau để hướng tới mục tiêu chung.

Các nhóm nguy cơ cao nhiễm HIV là ai?

• Gồm người tiêm chích ma túy, nam quan hệ tình dục đồng giới, người bán dâm và bạn tình của họ.

Có thể ngăn ngừa HIV không?

•  Có. Bằng cách sử dụng bao cao su, không dùng chung kim tiêm, xét nghiệm định kỳ, và điều trị dự phòng (PrEP).

Trẻ em có bị HIV không?

•  Có thể, nếu mẹ nhiễm HIV và không điều trị trong thai kỳ. Tuy nhiên, điều trị ARV có thể giúp ngăn lây từ mẹ sang con.

Người nhiễm HIV có được kết hôn không?

•  Có, họ có quyền kết hôn và sinh con nếu được tư vấn và điều trị đúng cách.

Làm gì để không kỳ thị người nhiễm HIV?

•  Hiểu đúng về bệnh, đối xử bình đẳng, không lan truyền tin sai lệch, và hỗ trợ họ hoà nhập cộng đồng.

Vai trò của cộng đồng trong phòng chống AIDS là gì?

•  Giáo dục lẫn nhau, tạo môi trường không kỳ thị, hỗ trợ tiếp cận dịch vụ y tế và khuyến khích xét nghiệm.

Việt Nam có thể chấm dứt HIV/AIDS vào năm 2030 không?

• Có thể, nếu đạt mục tiêu 95–95–95 và toàn dân cùng tham gia trong việc phòng ngừa, điều trị và giảm kỳ thị.

Kết luận

Ngày Thế giới phòng chống AIDS (1/12) không chỉ là dịp tưởng nhớ những người đã mất vì HIV/AIDS, mà còn là lời nhắc nhở mạnh mẽ về trách nhiệm của mỗi cá nhân và cộng đồng trong cuộc chiến chống lại đại dịch này. Với những nỗ lực không ngừng từ các tổ chức, chính phủ và người dân trên toàn thế giới – trong đó có Việt Nam – chúng ta hoàn toàn có thể đẩy lùi kỳ thị, nâng cao nhận thức, mở rộng điều trị và hướng tới mục tiêu chấm dứt AIDS vào năm 2030.

Quay lại Ngày quan trọng Quay lại Lịch Vạn Niên